Hayri Solmaz’ın “Bireysel Oyuncu Gelişimi” Sunumu
“BİREYSEL OYUNCU GELİŞİMİ”
4 Temmuz 2018
ANKARA
HAYRİ SOLMAZ
Spor bir bilim, ama basketbol bir bilim değil… Basketbol, spor biliminin nimetlerinden kâh yararlanan, kâh yararlanmayan, bulunduğu coğrafya, kültür toplumsal davranış biçimleriyle farklılık gösteren, “tek” ve “bir” olmayan bir oyun…
Bireysel (1×0) çalışma aşağıdakilerin neresinde?
Bireysel Savunma
Takım Savunması
Bire bir hücum
Ribaund
Bölge savunmasına hücum
Ayak egzersizleri
Hücuma / savunmaya geçiş
Baskıya çıkış
Doğru takım yerleşimi
Pas
…
Pas üzeri işler
Dribling
Dribling üzeri işler
Şut
Başlangıçta bire sıfır, sonrasında bire bir hücumun geliştirilmesi
BİREYSEL OYUNCU EĞİTİMİNİN HEDEFİ NE OLMALI?
‘Topu tutabilen, yere vurabilen, sağa – sola gidebilen, sağa – sola vurup atabilen ve en önemlisi; “KARAR DEĞİŞTİREBİLEN” oyuncu yetişmesine katkı vermek’ olmalı
Basketbolun ilk öğrenildiği yerler bireysel eğitici ile oyuncunun bire bir çalıştığı ortamlar değildir; okuldur, mahalledir, kulüptür, basketbol okuludur; yani toplumsal ortamlardır, bireysel eğitim öznesi, öyle ya da böyle ilk hızını almış insan malzemesidir.
Bireysel eğitimin kapsamı şunlar mıdır?
Edinilmiş becerilerin pekiştirilmesi (Reinforcement)
Yanlışların düzeltilmesi
(Correction)
Olabilecek yeni becerilerin eklenmesi (Learning)
Doğru tekrar, gelişimin sürdürülmesi (Progression)
Mükemmelliyet (Perfection)?!?
Mükemmeliyet diye bir hedef olabilir mi, yoksa her zaman daha ileri bir hedef var mıdır?
Dolayısıyla hedef: Daha çok, daha iyi; daha – daha – daha… “En” diye bir hedef olamaz…
“More & betterness”
“Daha çok, daha iyi”
Dolayısıyla hedef sonsuz, doğru ve yoğun çalışmak tek çözüm ama, ya şuna ne demeli?
“Do the right thing before doing it right”
“İşini tabii ki doğru yap, ama öncesinde doğru işin ne olduğunu ara, bul, öğren, benimse, bilgilen, donan, şüphelerini
ortadan kaldır, test et ve ondan
sonra işini doğru yap”
Ölçme, Değerlendirme ve Yönlendirme Örnekleri
Naim Süleymanoğlu: Futboldan haltere.
Yelena Isimbayeva: Jimnastikten sırıkla yüksek atlamaya.
Gökhan Yazıcıoğlu: Basketboldan yüksek atlamaya; devşirilebilseydi belki de evrensel bir yüksek atlayıcı olabilirdi.
Erken verilen kararlar
Orhun Ene, Aytek Gürkan örnekleri
Kıssadan hisse: Fiziki özelliklerinden ötürü insanları erkenden harcama, ya da yanlış yönlendirme!!!
Henüz pek de yapılamayanlar
Yeni oyuncu yetiştirememe sendromu
“Nevriye Yılmaz bırakınca ne yapacağız?” korkusu
“Milli takımımızda siyahi oyun kurucu var, bak sen şu işe…” söylemleri
“Altın nesil oynayamıyor” kaygıları
Kıssadan hisse: Neyi doğru yapıp neyi yapamadığını gör, ona göre adım at!!!
Gecikmeli de olsa “süreç içindeki” kazanımlar
Sinan Güler, Hüseyin Beşok, Tolga Tekinalp, Marcus Haislip, Kerem Gönlüm, İbrahim Kutluay, Bülent Tacettin, Ali Şirin…
Kıssadan hisse: Hayat boyu öğrenim; olmazsa olmaz!!!
Bireysel çalışma için yardımcı aparat:
Dribling gözlüğü, step tahtası, sandalye, tenis topu, balon, topu avuç içine değdirmeme aparatı, yardımcı el aparatı, vücuda takılan ağırlıklar, şut makinası, sıçrayan ağırlık topu, toss back, pas makinası, basketbol için direnç/güç geliştiren makinalar, bosu topu…
“Üçlü tehdit pozisyonu: Anayasa…”
TEMEL YAPILAR
“Zık stop + üçlü tehdit…”
Pas alırken zık stop (spin sonu + direkt pas + step tahtası)
Oyuncu topun kendisine gelmesini beklemeyecek, topa doğru hareketlenecek. Topun arkasında ve
altında yer tutmaya çalışacak ve topu kaparak tutacak
Pas alırken topu zık stopla alacak, çünkü,
o büyük adım yerine yakına çabuk stop yapmayı tercih edecek ki savunma konsantre olmadan hemen üçlü tehdit pozisyonu alabilsin
o hem daha dengeli şuta kalkabilsin
o hem her iki ayağını da pivot ayağı olarak kullanabilsin
o hem dribling yapmaya dengeli başlayabilsin
o hem şuta daha çabuk kalkabilsin
o hem de doğru pas açısını erkenden bulabilsin
o kalçası yere yakın, dizleri de kırık olacak
1. Pas Verme ve Pas Alma Teknikleri
o Pas açısı tayini (adres gösterme)
o Pas hızı tayini (tembel pas…)
o Pas verirken ve alırken yer tutma
o İki elle göğüs pas
o İki elle bounce pas
o İki elle baş üstü pas
o Baseball pas
o Hook pas
o Dribling yaparken tek elle pas verebilme
o Dribling yaparken ve sabitken kat edene hand-off pas verebilme
o Bombeli pas verebilme
o Pas alabilme (boşa çıkabilme, göz teması kurabilme, pası görebilme / sezme, gözünü toptan ayırmama, doğru yere çıkma, topu alıp vücut dengesini kurup çabuk ve dengeli üçlü tehdidi sağlayabilme
2. Dribling Tekniği; püf noktaları
o Dribble stop (stop fake) ile yön değiştirerek ve/veya aynı yöne dribling
o 1 stens, 1.5 stens geçişleri + tereddüt adımları (dribble stop kullanarak) ve tersi, (tereddüt adımı kullanırken kalça yere yaklaştırılmalı, bacaklar çoğunlukla doğu-batı ekseninde yana açılmalıdır; 1 stensten 1.5 stense geçiş ve tersi)
o Dribling drillerinin tümü boş adım ile zenginleştirilebilir
o Jabstep ve crossover dribblinge başlarken sabit ayak yere sağlam basmalı ve driblinge başlamadan yerden kaldırılmamalıdır
o Perdelemeden çıkarken ya da pozisyon gereği çift zamanlı stopla topla buluşulduğunda ters el ile driblinge başlama ve açılımlar
o Dribling yaparken topsuz el top süren ele 1.5 top yakınlığında olmalıdır ki top korunabilsin, şuta daha hızlı kalkılabilsin ya da daha kontrollü dribling yapılabilsin. Top kontrolünü güçlendirmek için top hafiften taşınıyormuş gibi sürülebilir
o Dribling başlangıcı teknikleri…
doğrudan adımlamadan başlangıç
jab step sonrası
cross-over sonrası
bacak arası sonrası
arkadan yön değiştirme sonrası
ters adım ters el sonrası
pivot + reverse sonrası
spin sonrası dribling
…
ve açılımlar, bitirişler…
“Her dribling alıştırmasının ardından top çeşitli biçimlerde çembere atılmalı ya da pas verilmeli…”
o Pas alma sonrası dribling başlangıcı teknikleri; “Yukarıdaki tekniklerin hepsi alınan pas sonrası da çalıştırılmalı”
3. Şut Tekniği
Şut cebi
Set shot ve serbest atış
Sabit jumpshot (5, 6, 7… bölgeden spot atışlar)
Dribling sonu jumpshot (pull-up)
o 1 – 2,
o 2 – 1,
o 1
“1” adımı ile aynı ayak, aynı el turnike (eskiden tek tük kullanılırdı, günümüz basketbolunda savunmayı kontrol edebilmek, çabuk atış yapabilmek adına daha yoğun kullanılıyor)
45 dereceden tokat; panya kullanımı, yardımcı el katkısı, parmaklardaki gözlerle görme…
“1 – 2” adımları ile klasik ve Euro step turnike
Ortadan penetre sonu iç-dış adımlama ile savunmadan kaçarak lay-up (sağ – sağ, sağ – sol, sol – sol, sol – sağ adımlar ile)
Turnike stop jump shot
Hareketliyken pas alarak jumpshot
Çengel atışı (hook shot & jump hook)
Tek ayak, çift ayak gözyaşı damlası
Yüklenerek atış (power lay-up)
Yüklenerek atış sonu reverse jump shot + step back jump shot
Post-up’dan turn around jump shot
Drop step sonu bitirişler
Pota altı bitirişlerde ters elin kullanımı
Pota altı bitirişlerde 45 derecelik panyalı açının tercih edilmesi
Pota altı bitirişlerde yarım dairenin dışındaki atışların özendirilmesi
Şut atarken ağırlık ana ele verilmeli ve yardımcı el sadece topu dengelemek için kullanılmalı.
Şutu attıktan sonra iki elin arasında bir top mesafesi olmalı ve destek eli, ana
elin altında olmalıdır (sandalye kullanımı, sırtüstü yatma pozisyonu…)
Sağa – sola ya da geriye stop yaparak şut atarken ayak parmak ucu değil ayak tabanı yere basacak şekilde stop yapılmalı ve şuta dengeli kalkma sağlanmalıdır
Turn around jump shot atarken topuk üzerinde pivot yapılarak 180 derece dönülmeli ki hem daha hızlı hem de daha dengeli dönüş ve şut mümkün olsun
Stop yaparken kalça yere yakın ve dizler kırık tutumalı ki denge sağlanabilsin
Küçük-büyük, büyük-küçük, küçük-küçük, büyük-büyük, ters el, düz el, zig-zig turnike (Euro step) bitirişleri; bunların hepsi hem ortaya hem de dibe penetrelerde yapılmalıdır
Her iki yöne dribling sonu 1 (tek zamanlı stop), 1-2 (crossover stop) ve 2-1 (side step stop) şut varyasyonları öğretilmelidir
Savunmanın üstüne sağ driblingle giderken sağ-sol, sol driblingle giderken sol-sağ hızlı ve küçük adımlarla stop (turnike stop) üstü şut çalışılmalıdır
V kat sonrası tercihen çabuk stop ya da çift zamanlı stop üzeri şut
Giorgos Printezis…
4. Bireysel Hücum’dan bir adım sonrası; takım hücumuna doğru;
VURGULANMASI GEREKENLER…
Savunmayı Okumak
Topsuzken ne zaman hareket edilir, ne zaman kat edilir
Perdeleme nasıl kullanılır
Nasıl top alınır?
Doğrudan topa yükselmek ya da aşağıya inmek
Backdoor kat, V-kat, L kat
Post-up ve savunmayı mühürlemek
İçeri adımlamak, savunmayla temas sağlamak, reverse pivot ile topa yönlenmek