Yakalamak – Rakiple Farkı Azaltmak
TBF Eğitim Kurulu üyelerinden, tecrübeli koç Alaeddin Yakan’ın Basketfaul.com sitesinde yayınlanan çalışmasının 2. bölümünü sizlere paylaşıyoruz.
Kaynak: www.basketfaul.com
Fotoğraf: Fehmi Özgüler
Yakalamak – Rakiple Aradaki Farkı Azaltmak
Sayı avantajı ile oynamak ve bu durumu korumak nasıl akıl ve disiplin işi ise, geriden gelerek oyuna ortak olmak da aynı şekilde akıl, disiplin ve sabır işidir.Bütün takımlar sahaya kazanmak için çıkarlar ve kimse geriye düşmek istemez. Basketbol çok hızlı düşünmeyi ve hızlı hareket etmeyi gerektiren bir spordur. Takımlar büyük farklarla öne geçebilirler. Aynı şekilde büyük farklar bir anda tersine dönebilir (örnekleri çokça görülmüş ve görülmeye de devam edecektir). Burada önemli olan, gerideki takımın bu tür durumlara ne kadar hazır olduğu ve takımın farkı kapatabileceğine dair ne kadar güven duygusuna sahip olduğudur.
Süre ve skor senaryolarının antrenörler tarafından hazırlanması ve antrenmanlarda uygulanması gerekir. Rakip takım öndeyken takım sadece daha fazla sayı üreterek oyuna ortak olabilir. Bunun için de;
Tempoyu Arttırmak
Geride olan takım için zamana karşı yarış başlamıştır. Bu durum genelde takımın savunma taktiğini değiştirmesi anlamına gelmektedir. Tam saha baskı, çok baskılı savunmalar ve alan savunmasından adam adama savunmaya geçiş gibi.Topu oyuna hızlı sokmak ve karşı sahaya en hızlı şekilde gitmek; takımın en hızlı oyuncusuyla, genelde de oyun kurucusuyla veya çift oyun kurucuyla oynanarak birine yapılacak baskıda diğeriyle hızlı çıkmak ile olabilir. Bu tür durumlarda takımın tempoyu arttırmak için hazırlıklı olduğu (olmalıdır) oyunlar vardır. Bunun için de, takımı kısaltarak sahada daha iyi baskı yapacak ve daha iyi koşacak beş oyuncu bulundurulabilir. Hücumun ilk saniyelerinde, hazırlanmış ve çalışılmış çabuk atışları yapmak gerekir (antrenörün özel bir oyunu veya her zamanki oyun yapıları içerisinde özel bir seçeneği olabilir).
Faullerin Stratejik Kullanılması
Faullerin stratejik kullanılması, çok yaygın ve sık kullanılan bir savunma taktiğidir. Genelde rakibe yetişmeye çalışan takımlar, rakiplerine faul yaparak şu avantajları elde ederler;⦁ Oyun süresinden çok az zaman azalmış olur.⦁ Rakip, serbest atışların bir veya ikisini kaçırabilir.Bu taktik, genellikle aradaki fark oldukça az ise son iki dakikada veya rakip kötü serbest atıcısıysa uygulanabilir.Dikkat edilmesi gereken bir önemli konu ise, rakibin güçlü şutörlerinin yerine zayıf şutörlerinin atış yapmasını sağlamaktır. Burada iyi serbest atıcının kim olduğunu bilmek ve pasın ona gitmesini engellemek gerekir. Bu durumlarda bazı antrenörler daha iyi savunmacılarını oyunda tutmak için skorer oyuncularını oyundan alır ve takım hücuma gittiği zaman tekrar oyuna sokarlar. 20 saniye savunma yapıp sonra faul yapmak çok anlamsız ve gereksiz olacağı için faulün en hızlı şekilde yapılması gerekir.
Pas Yollarına Baskı
Bir diğer savunma taktiği ise pas yollarına baskıdır. Rakip, kenardan veya pota altından topu oyuna sokarken savunma takımının avantajı vardır. Savunma takımı 5 kişi ile 4 oyuncuyu savunacaktır. Oyunculardan, faul yapmaktan ziyade pas yapılırken pas yoluna baskı ve müdahale istenir.
Serbest Atış Bölgesine Gitmek
Süre işlemeden skor yapmak, aradaki farkı kapatmak için etkili olabilir. Bu nedenle faul çizgisine gitmek için topla boyalı alana penetre etmek(dribbling veya post’a pas vererek) önemli bir taktik olabilir.
Etkili 3 Sayılık Oyunlar Yapmak
Geriden gelen takımlar zamana karşı yarıştıklarından, farkı kapatmak için 3 sayılık atışlara yönelirler. Burada önemli olan, yüzdesi kötü olacak zorlama bir atış yerine (çünkü bu tür atışlar büyük yüzdeyle girmeyeceği için aradaki farkın daha da açılmasına neden olacaktır) önceden çalışılmış pozisyonlardan doğacak doğru atışlarla daha yüksek bir yüzde yakalanabilir. Ayrıca 2’lik sayıların da göz ardı edilmemesi gerekir. Dış bölge oyuncuları genelde daha az faule maruz kaldıklarından, penetre ederek oynamaları onlara basket fauller veya faul atış pozisyonları sağlayacaktır. Penetre ederek oynamalarının bir diğer avantajı da penetre sonu dış bölgeye atacakları paslardan skor alternatifleri bulmaları olacaktır.
Rakibin En Zayıf Halkasına Hücum Etmek
Her takımın güçlü ve zayıf tarafları vardır. Bu rakibin kötü savunması, faul eğilimindeki oyuncusu veya ters eşleşmeler olabilir. Burada antrenörün, rakibinin nerede zayıf olduğunu ve buna nasıl hücum etmesi gerektiğini bilmesi ve bunu da oyuncularına aktarması gerekir.
Rebound Almak
Bir önceki yazımda “topa sahip olan takım maça da sahip olur” demiştim. Topa sahip olmanın en önemli yollarından biri de rebound almaktır. Geriden gelen bir takım olarak eğer daha fazla hücum rebound’u yapamaz isek oyuna ortak olamayız. Rakibin topa sahip olmasına izin vermeden ilave hücum hakkı kazanmamız gerekmektedir. Bunun için de 2 yol vardır;
⦁ Önde oynayan takıma yapılacak iyi savunmayla rakibe sadece bir hücum hakkı vermek
⦁ Mümkün olduğunca hücum rebound’ı almak. Hücum rebound’ı sayısını arttırmak için ilave bir oyuncuyu görevlendirmek gerekir. Bu da bir risk oluşturur. Bu durumda eğer hücum rebound’ı yapamaz isek rakip rebound alarak hücuma çıkar ve avantaj sağlar. Geride takımın da bu riski almak zorunluluğu vardır çünkü o risk alınmadan fark azaltılamaz.Önde olan takım erken şut kullanmadan paslaşarak süreyi kendi lehine azaltacaktır. Ancak farkı kapatmaya çalışan takım, ne kadar süre kaldığını ve de topa sahip olma sayılarını arttırmak için tempoyu ne zaman arttırması gerektiğinin farkında olmalıdır.
Süre ve Skor Senaryolarının Çalışılması
5×5 oynanacak antrenman maçlarında (as-yedek ayırmadan) takımlardan biri 15-20 sayı önde başlar. Geride olan takım yukarıdaki tüm senaryoları uygulayarak önde olan takıma yetişmeye çalışır veya yine 5×5 antrenmanda 5-6-10 vb. saniyelik çabuk atışlı maçlar yaptırılabilir. Bu örnekler çoğaltılabilir.Buradaki hücum yapısı; topa yapılan perdeleme, dribbling ile penetre yapmak veya şut atmak ya da penetre sonu dış bölgeye pas vermek veya topu boyalı alana göndermek (dribbling ile penetre ederek veya post’a pas vererek) şeklinde olabilir. Altyapı genç takımlarında kural “topa sahipseniz ve şut pozisyonundaysanız şutu kullanın” şeklindeki kadar basit olabilir. A takım seviyesinde ne yapılması gerektiği ile ilgili en iyi kararı takımdaki hangi oyuncu verecekse topun o oyuncuya ulaştırılması gerekmektedir. Bu oyuncu, vereceği kararlardan şut atma, penetre etme ya da takım arkadaşına pas verme opsiyonlarından birini kullanabilir. Ancak organizasyon içerisinde şutu kimin atacağına oyuncunun becerisine göre antrenörler karar vermelidir.
Çabuk atışlar ile ilgili bazı örnekler şunlardır;
